Loạt ảnh về cuộc sống tấp nập ở Công trường Hồng Bàng phía trước Chợ Bà Chiểu những năm 1960-1970

   

Nằm ở trung tâm quận Bình Thạnh, giữa chợ Bà Chiểu và lăng Tả quân Lê Văn Duyệt, con đường Hồng Bàng là một trong những con đường xưa nhất khu vực lăng Ông, Bà Chiểu. Khu chợ Bà Chiểu là khu chợ nổi tiếng nhất Sài Gòn, được hình thành từ năm 1942. Theo lời kể của các tiểu thương lâu năm trong chợ, trước đây chợ Bà Chiểu có những sạp hàng gỗ kéo dài từ đầu bên kia đường Hồng Bàng giáp lăng Ông cho tới bên này chợ Bà Chiểu. Các sạp hàng bày biện đủ thứ thượng vàng hạ cám mọi nơi mang đến.

Điều đặc biệt trên đường Hồng Bàng đó là tất cả các ngôi nhà trên đường Hồng Bàng đều là số lẻ. Trong khi đó, đường Diên Hồng nằm vuông góc với đường Hồng Bàng lại là số nhà chẵn. Đường Hồng Bàng chỉ dài chưa đến 100m, nhưng nó được ví như một trung tâm thương mại thời bấy giờ. Các căn nhà trên dãy phố Hồng Bàng xưa đều rất đồng bộ, chỉ cất 1 lầu, dãy phố thấp, phí trước là sap hàng bằng gỗ và đã số chủ tiệm ở đây là người Hoa. Ngay góc Diên Hồng – Hồng Bàng từng là tiệm chụp ảnh Ngọc Mỹ trứ danh, nhưng nổi tiếng hơn cả là tiệm Việt Mỹ kế đó. Còn nói về ăn uống thì không thể không kể đến tiệm bánh Huỳnh Sáng và quán cà phê không tên nhưng không lúc nào ngơi khách.

Khu vực này cũng nổi tiếng với tiệm tóc Tân Hồng Công, kế bên tiệm tóc ấy là phòng mạch của bác sĩ Phan Quang Đán, một bác sĩ nổi tiếng trước năm 1975 tại Sài Gòn.

Dẫu có nhiều dấu ấn như vậy nhưng có lẽ cũng ít ai biết đến, ít ai nhớ tên. Có thể nói, đường Hồng Bàng là một nhân chứng sống cho sự phát triển của khu chợ Bà Chiểu này.

Ngược thời gian về trước năm 1975 qua những bức ảnh đặc sắc dưới đây để hồi tưởng những ký ức cũ về con đường này. Từng có lúc khu vực trước dãy phố Hồng Bàng được gọi là công trường Hồng Bàng, đây là giao lộ của 4 con đường thuộc tỉnh Gia Định: Võ Tánh, Bạch Đằng, Bùi Hữu ɴԍнĩᴀ và Lê Quang Định.

Bản đồ khu vực trung tâm Tỉnh GIA ĐỊNH năm 1968 Màu vàng: khu vực Tòa Tỉnh Trưởng Màu đỏ tươi: Chợ Bà Chiểu Màu xanh nhạt: Lăng Tả quân Lê Văn Duyệt Màu xanh tươi: Trường Nữ Trung Học Lê Văn Duyệt Màu hồng tím: Nhà thờ Gia Định Màu xanh da trời: Ty Công Chánh (góc Chi Lăng-Hoàng Hoa Thám)
Bản đồ khu vực trung tâm Tỉnh GIA ĐỊNH năm 1968. Màu vàng: khu vực Tòa Tỉnh Trưởng. Màu đỏ tươi: Chợ Bà Chiểu. Màu xanh nhạt: Lăng Tả quân Lê Văn Duyệt. Màu xanh tươi: Trường Nữ Trung Học Lê Văn Duyệt. Màu hồng tím: Nhà thờ Gia Định Màu xanh da trời: Ty Công Chánh (góc Chi Lăng – Hoàng Hoa Thám)
Sài Gòn khoảng năm 1930 - Quảng trường Ga Gia Định - Sau này là Công trường Hồng Bàng trước chợ Bà Chiểu
Sài Gòn khoảng năm 1930 – Quảng trường Ga Gia Định – Sau này là Công trường Hồng Bàng trước chợ Bà Chiểu
Quảng trường Gia-Dinh - Sau này là Công trường Hồng Bàng dãy nhà phố gần chợ Bà Chiểu
Quảng trường Gia-Dinh – Sau này là Công trường Hồng Bàng dãy nhà phố gần chợ Bà Chiểu
Sài Gòn năm 1960 - Công trường Hồng Bàng trước chợ Bà Chiểu - Bên phải ngã ba Bạch Đằng - Lê Quang Định
Sài Gòn năm 1960 – Công trường Hồng Bàng trước chợ Bà Chiểu – Bên phải ngã ba Bạch Đằng – Lê Quang Định
Sài Gòn 1960s - Công trường Hồng Bàng (tỉnh Gia Định) phía trước chợ Bà Chiểu, là giao lộ của 4 con đường: Bạch Đằng, Chi Lăng, Bùi Hữu Nghĩa, Lê Quang Định
Sài Gòn 1960s – Công trường Hồng Bàng (tỉnh Gia Định) phía trước chợ Bà Chiểu, là giao lộ của 4 con đường: Bạch Đằng, Chi Lăng, Bùi Hữu Nghĩa, Lê Quang Định
Khung cảnh đường phố Sài Gòn nhộn nhịp 1967 - Góc Bạch Đằng - Lê Quang Định, phía trước chợ Bà Chiểu
Khung cảnh đường phố Sài Gòn nhộn nhịp 1967 – Góc Bạch Đằng – Lê Quang Định, phía trước chợ Bà Chiểu
Sài Gòn 1965 - Công trường Hồng Bàng phía trước chợ Bà Chiểu. Ảnh: Jerry Cecil
Sài Gòn 1965 – Công trường Hồng Bàng phía trước chợ Bà Chiểu. Ảnh: Jerry Cecil
Sài Gòn 1965-1967 - Góc Lê Quang Định - Bạch Đằng, phía trước chợ Bà Chiểu. Ảnh: Bill Russell
Sài Gòn 1965-1967 – Góc Lê Quang Định – Bạch Đằng, phía trước chợ Bà Chiểu. Ảnh: Bill Russell
Sài Gòn năm 1965 - Ty Bưu Điện Gia Định, trên ĐL Chi Lăng, gần chợ Bà Chiểu - Ảnh: Ed Sutkas
Sài Gòn năm 1965 – Ty Bưu Điện Gia Định, trên ĐL Chi Lăng, gần chợ Bà Chiểu – Ảnh: Ed Sutkas
Chợ Bà Chiểu 1965 - Ảnh: Ed Sutkas
Chợ Bà Chiểu 1965 – Ảnh: Ed Sutkas
Chợ Bà Chiểu - Công trường Hồng Bàng, tỉnh Gia Định năm 1965. Trong ảnh có bảng hiệu Phòng mạch của BS Phan Quang Đán tại số 15 Công trường Hồng Bàng, gần phía trước chợ Bà Chiểu.
Chợ Bà Chiểu – Công trường Hồng Bàng, tỉnh Gia Định năm 1965. Trong ảnh có bảng hiệu Phòng mạch của BS Phan Quang Đán tại số 15 Công trường Hồng Bàng, gần phía trước chợ Bà Chiểu.
Công trường Hồng Bàng, phía trước chợ Bà Chiểu
Công trường Hồng Bàng, phía trước chợ Bà Chiểu
Công trường Hồng Bàng, phía trước chợ Bà Chiểu
Công trường Hồng Bàng, phía trước chợ Bà Chiểu
Đường Chi Lăng, Gia Định, gần chợ Bà Chiểu. năm 1967
Đường Chi Lăng, Gia Định, gần chợ Bà Chiểu. năm 1967
Góc Bạch Đằng-Lê Quang Định năm 1968. Ảnh: Alfred Krabbenhoeft
Góc Bạch Đằng-Lê Quang Định năm 1968. Ảnh: Alfred Krabbenhoeft
Góc phố Lê Quang Định-Bạch Đằng năm 1969. Trạm tuyển mộ Biệt Động Quân và Quân Y Nhảy Dù cạnh bên cột đèn
Góc phố Lê Quang Định-Bạch Đằng năm 1969. Trạm tuyển mộ Biệt Động Quân và Quân Y Nhảy Dù cạnh bên cột đèn
Góc đường Bạch Đằng-Lê Quang Định, phía trước chợ Bà Chiểu năm 1969. Ảnh: Dr. William Bollhofer
Góc đường Bạch Đằng-Lê Quang Định, phía trước chợ Bà Chiểu năm 1969. Ảnh: Dr. William Bollhofer
Góc Bạch Đằng-Lê Quang Định Công trường Hồng Bàng phía trước Chợ Bà Chiểu, 1966
Góc Bạch Đằng-Lê Quang Định. Công trường Hồng Bàng phía trước Chợ Bà Chiểu, 1966
Chợ Bà Chiểu năm 1967
Chợ Bà Chiểu năm 1967
Dãy phố cạnh bên Chợ Bà Chiểu, Công trường Hồng Bàng, 1971-1972
Dãy phố cạnh bên Chợ Bà Chiểu, Công trường Hồng Bàng, 1971-1972
Chợ Bà Chiểu. Dãy phố buôn bán trên đường Bùi Hữu Nghĩa, bên hông chợ Bà Chiểu 1971-1972
Chợ Bà Chiểu. Dãy phố buôn bán trên đường Bùi Hữu Nghĩa, bên hông chợ Bà Chiểu 1971-1972
Chợ Bà Chiểu năm 1965 - Ảnh: Dick Lee
Chợ Bà Chiểu năm 1965 – Ảnh: Dick Lee
Chợ Bà Chiểu, đường Chi Lăng, Gia Định năm 1965. Đi tới phía trước một chút về bên trái là ngã tư giao lộ của 4 con đường: Chi Lăng, Bạch Đằng, Lê Quang Định, Bùi Hữu Nghĩa. Ảnh: Bud Gross, Jr.
Chợ Bà Chiểu, đường Chi Lăng, Gia Định năm 1965. Đi tới phía trước một chút về bên trái là ngã tư giao lộ của 4 con đường: Chi Lăng, Bạch Đằng, Lê Quang Định, Bùi Hữu Nghĩa. Ảnh: Bud Gross, Jr.
Chợ Bà Chiểu năm 1965. Ảnh: Bruce Baumler
Chợ Bà Chiểu năm 1965. Ảnh: Bruce Baumler
Chợ Bà Chiểu năm 1965-1967. Ảnh: Bill Russell
Chợ Bà Chiểu năm 1965-1967. Ảnh: Bill Russell
Góc Lê Quang Định-Bạch Đằng, phía trước chợ Bà Chiểu năm 1965-1967. Ảnh: Bill Russell
Góc Lê Quang Định-Bạch Đằng, phía trước chợ Bà Chiểu năm 1965-1967. Ảnh: Bill Russell
Chợ Bà Chiểu năm 1968 - Khu chợ vắng vẻ trong những ngày giáp Tết Nguyên đán.
Chợ Bà Chiểu năm 1968 – Khu chợ vắng vẻ trong những ngày giáp Tết Nguyên đán.
Cợ Bà Chiểu năm 1968-1970. Ảnh: Steve Gillespie
Cợ Bà Chiểu năm 1968-1970. Ảnh: Steve Gillespie
Chợ Bà Chiểu năm 1971.

Chợ Bà Chiểu năm 1971.