Sầu Lẻ Bóng là một trong những nhạc khúc tình cảm hay nhất của nhạc sĩ Anh Bằng được sáng tác vào khoảng năm 1963. Khi nhắc tới ca khúc này, nhạc sĩ Lê Dinh – bạn thân nhạc sĩ Anh Bằng cũng có đôi ba lời nhận xét: “Anh Bằng là một người khá kín tiếng và ít nói, hầu như trong các dịp giao tiếp hằng ngày, người ta ít thấy sự xuất hiện của Anh Bằng, dù có xuất hiện thì thấy ông cũng khá ít giao tiếp cùng người xung quanh. Tuy nhiên, ông lại rất được các cô gái yêu thích bởi sự duyên dáng mỗi khi nói chuyện. Người xung quanh nhận định Anh Bằng là một người ướt át, dù là một người tình cảm nhưng lại không gây mất cảm tình khi vì rơi vào hoàn cảnh nào đó mà chia tay một ai đó. Tất cả được nhạc sĩ Anh Bằng nhắn nhủ qua từng câu hát, từng giai điệu của bài hát Sầu Lẻ Bóng”.
Nhạc sĩ Anh Bằng
Trên tờ nhạc được xuất bản trước năm 1975 có in hình của ca sĩ Mỹ Dung, cô là một người không mấy tiếng tăm nhưng lại được nhiều người biết đến với vai trò là một trong những “người tình tha thiết nhất” của nhạc sĩ Anh Bằng. Nhưng hai người không thể đến được với nhau vì chàng nhạc sĩ vốn đã có nơi đi chốn về. Nên việc để hình cô lên trên tờ nhạc đã khiến cho nhiều người đồn đoán là bài nhạc này được ông viết nên nhờ cảm hứng từ mối tình với Mỹ Dung, và là nỗi lòng của người con gái mà ông yêu tha thiết nhưng lại gặp gỡ lúc đã quá muộn màng.
Người ơi! Khi cố quên là khi lòng nhớ thêm.
Dòng đời là chuỗi tiếc nhớ
Mơ vui là lúc ngàn đắng cay xé tâm hồn.
Sự tha thiết được cất lên ngay từ những lời hát đầu tiên “Người ơi! Khi cố quên là khi lòng nhớ thêm”. Biết rằng hai người đã không thể đến được với nhau, cô gái cũng đành phải chấp nhận, cô đã cố gắng rất nhiều để quên đi, quên đi anh, quên đi những ngày tháng mà hai người đã cùng bên nhau trong hạnh phúc. Nhưng càng cố để quên thì lòng cô chỉ càng thêm nhung nhớ. Và cuộc đời cô cứ như thế đắm chìm trong một “chuỗi tiếc nhớ” trải dài theo từng ngày trôi qua. Cô nhớ, rồi trong nỗi nhớ ấy không thể ngăn cản được ước mơ sẽ được hạnh phúc cùng với người mà mình yêu thương. Nhưng mơ mộng chỉ làm cho “ngàn đắng cay xé tâm hồn”, vì thực tế là thực tế, thực tế đã và đang giết dần giết mòn trái tim nhỏ bé của cô.
Mời quý vị nghe lại ca khúc "Sầu Lẻ Bóng" Trình bày: Duy Khánh
Bấm vào để nghe "Sầu Lẻ Bóng" Trình bày: Duy Khánh
Mời quý vị nghe lại ca khúc "Sầu Lẻ Bóng" Trình bày: Hoàng Oanh
Bấm vào để nghe "Sầu Lẻ Bóng" Trình bày: Hoàng Oanh
Cô rơi nước mắt khi “trời mưa buồn hắt hiu” lúc vừa mới “tàn đêm”. Cô lại đắm chìm trong nỗi nhớ về anh, về những ngày đã trở thành “dĩ vãng”. Về những ngày khi mới bắt đầu “bước chân vào đường yêu” là cô đã cảm nhận được những “đau thương” chạy theo chân mình. Nhưng cũng không thể làm được gì hơn, tình yêu mà, làm sao lý trí có thể ngăn cản nổi con tim đang rung động theo từng hồi. Biết sẽ đau, biết sẽ buồn, nhưng biết phải làm sao để ngăn được tình yêu đây?
Tàn đêm tôi khóc khi trời mưa buồn hắt hiu.
Lòng mình thầm nhớ dĩ vãng
Đau thương từ lúc vừa bước chân
vào đường yêu.
Đêm ấy mưa rơi nhiều.
Giọt mưa tan tác mưa mùa ngâu.
Tiễn chân người đi
Buồn che đôi mắt thấm ướt khi biệt ly.
Nghe tim mình giá buốt
Hồi còi xé nát không gian
Xót thương vô vàn
Nhìn theo bóng tàu dần khuất trong màn đêm.
Đêm lạnh lùng từng hạt mưa không dứt đã kéo cô về với dĩ vãng xa xôi, cái ngày cũng như đêm nay, cũng mưa nhiều “giọt mưa tan tác mưa mùa ngâu”. Cô tiễn chân anh mà nỗi buồn dâng kính lên đôi mắt làm ướt nhòe cả tâm hồn cô. Nỗi xót xa vọng lại, cô nghe thấy “tim mình giá buốt” theo từng hồi còi đang “xé nát không gian”, như là đang xé nát từng chút một trái tim nhỏ bé của chính cô. Nhưng cô cũng chỉ biết đứng đó và “nhìn theo bóng tàu dần khuất trong màn đêm”, dần khuất trong sự vô vọng của chính mình, trong “xót thương vô vàn” nơi con tim đang rỉ máu.
Ngày ấy đã trôi qua đã lâu lắm rồi, đã biết bao “mùa Thu thương nhớ bao lần đi về với tôi” - đã biết bao ngày cô lẻ loi mà ấp ôm thương nhớ, hy vọng đời chờ, mà sao “người còn vắng bóng mãi”? Mà sao người vẫn chưa quay lại nơi đây, dù chỉ một lần? Phải chăng ở nơi xa xôi ấy “duyên nồng thắm” ngày nào của hai người “nay đã phai” đi trong tâm trí của anh?
Mùa Thu thương nhớ bao lần đi về với tôi.
Mà người còn vắng bóng mãi
Hay duyên nồng thắm ngày ấy nay đã phai rồi.
Từ lâu tôi biết câu thời gian là thuốc tiên.
Đời việc gì đến sẽ đến
Nhưng ai bạc bẽo mình vẫn không đành lòng quên.
Anh đã ra đi bỏ lại mình cô với nỗi “Sầu Lẻ Bóng”. Cô biết từ lâu câu nói “gian là thuốc tiên” - thời gian sẽ chữa lành mọi vết thương lòng của con người. Cô cũng biết “đời việc gì đến sẽ đến”, không ai có thể cưỡng cầu theo ý mình. Cô buông tay với mối tình của chính mình, cô biết người tình đã “bạc bẽo” mà quên hết những ân tình thắm thiết ngày xưa, nhưng cô vẫn không thể nào “đành lòng quên” đi anh, quên đi những ngày tháng ấy.
Tình yêu là thế đó, biết, dĩ nhiên là biết, biết người ta đã ra đi sẽ không trở lại, biết mơ mộng chỉ còn là viển vông, biết nỗi nhớ sẽ chỉ càng làm con tim thêm đớn đau, thêm xót xa nhưng vẫn không thể ngừng lại được, vẫn không thể “đành lòng” mà vô tình giống như người ta. Phải rồi, nếu mà giống như người ta thì có phải ôm sầu muộn như bây giờ đâu chứ, mà có khi đã không bước chân vào con đường mà tự làm đau chính mình như vậy.
Sự cảm nhận sâu sắc và diễn tả tinh tế của nhạc sĩ Anh Bằng đã tạo nên một Sầu Lẻ Bóng vĩnh hằng với thời gian. Nhưng dường như cảm thấy chưa đủ, ông đã tiếp tục với Sầu Lẻ Bóng 2 và Sầu Lẻ Bóng 3 để nói hết những nỗi niềm chất chứa ấy.
Sầu Lẻ Bóng 2 của ông cũng nổi tiếng không kém bản đầu tiên:
Từ khi mất nhau rồi tim tôi thành sỏi đá
Đêm đêm chập chờn trong giấc ngủ
Nghe mình như dòng suối trôi vào khoảng vắng hư vô
Vết thương trong hồn đã như khô
Người ơi mấy ai ngờ ra đi rồi là hết
Ra đi là vùi chôn tất cả
Chôn vùi đôi hình bóng nhân tình sớm tối bên nhau
Những đêm tâm sự tay gối đầu
ĐK:
Ai, ai bảo thời gian không biến đổi
Khi thề nguyền trăm năm vẫn yêu tôi hỡi người ơi
Ai, ai cầm tay tôi mãi không rời
Ôi lời nói ngọt ngào trên đầu môi
Tôi, tôi hiểu thời gian như cánh nhỏ
Chim trời một khi khôn lớn bay đi với mộng mơ
Tôi, tôi hiểu xưa tôi quá tin đời
Nên giờ sống lẻ loi
Còn đây lá thư tình mang theo làm hành lý
Tôi xin bằng lòng ôm nỗi khổ
Ghi vào trang nhật ký như là vết tích đau thương
Bước đi âm thầm với phong sương
Và xin cảm ơn người bao nhiêu chuyện lừa dối
Nhưng khi người đành tâm chối bỏ
Ân tình tôi còn giữ như một khoảng vắng mong manh
Chút hương kỷ niệm hai đứa mình.
Bài thứ 3 lại không nổi tiếng như hai bản trước nó, nhưng cũng là một ca khúc chứa chan những tâm sự tuyệt vời không kém. Và bài hát thứ 3 này không còn là nỗi lòng tâm sự của một cô gái nữa mà ngược lại, là tâm sự của một chàng trai khi tình yêu đứt đoạn… :
Đường tình nhiều khổ đau
tôi biết chuyện người yêu thay lòng như đổi áo.
Khi bước chân vào đời
tôi trót yêu một người thề nguyện không đổi thay.
Nào ngờ tình lẻ loi
chia mỗi người một nơi
Tôi vội xa ngày ấy.
Em khóc như nghẹn lời
Tôi xót xa ngậm ngùi
đôi lòng buồn cả đôi.
Bao năm tháng trôi,
lòng tôi vẫn nhớ thương
qua chuỗi ngày buồn tha hương.
Nguyện cầu mai sau đau thương thành kỷ niệm
và tình yêu đẹp thêm.
Tình cờ gặp lại em
trong quán nhỏ nửa đêm ôi vòng tay nào đó.
Ôm ấp em vào lòng
em ngó tôi lạnh lùng thuyền đành quên bến sông.
Cuộc đời là bể dâu
ai đã phụ lòng nhau đi tìm duyên tình mới.
Tôi bước đi ngậm ngùi
đêm vẫn mưa dập vùi phố buồn một mình tôi.
Hồi Ức Sài Gòn Xưa biên soạn